Më shumë se 50% e bizneseve në Kosovë thonë se korrupsioni është i pranishëm në prokurimin publik, konfirmon një hulumtim i Lëvizjes “FOL”, i publikuar në Ditën Ndërkombëtare kundër Korrupsionit.
Gjysma e bizneseve të anketuara mendojnë se korrupsioni në prokurim publik është i pranishëm. Kështu u tha nga gjetjet e fundit të hulumtimit “Perceptimet e sektorit privat rreth prokurimit publik“.
Yllka Buzhala nga FOL, tha se bizneset e anketuara aktualisht konsiderojnë se situata me pandeminë COVID-19 është njëra ndër sfidat kryesore me të cilat ata po ballafaqohen.
“Pas kësaj përmendet mungesa e investimeve të huaja me 14 për qind, ndjekur nga korrupsioni me 9 për qind, mungesa e fuqisë punëtore me 8 për qind dhe burokracia e institucioneve me 6 për qind. Megjithëse nuk e konsiderojnë korrupsionin si sfidën kyçe aktualisht, afërsisht një në katër prej tyre mendojnë se trajtimi i favorshëm në procedura të hapura me 28 për qind, përshpejtimi i një procedure burokratike me 26 për qind, shmangia e dënimeve me 23 për qind janë arsye që i shtyjnë bizneset të përfshihen në korrupsion”.
Ndërsa, Ardi Shatri nga FOL, tha se mbi gjysma e bizneseve mendojnë se korrupsioni në prokurim publik është i pranishëm.
“Nga këto biznese, rreth një në tre mendojnë se faktorët që lehtësojnë ndikimin e korrupsionit në prokurim publik janë pandëshkueshmëria me 35 për qind, zvarritja e proceseve gjyqësore me 32 për qind dhe mosraportimi i korrupsionit me 32 për qind. Më pak mendojnë se zbrazëtitë ligjore me 20 për qind, apo mungesa e vullnetit politik me 19 për qind lehtësojnë korrupsionin”, tha Shatri.
Lidhur me perceptimet se prokurimi publik është i lidhur me apo zhvillohet në përputhje me partitë politike në pushtet, 25 për qind e bizneseve pohojnë se bizneset që fitojnë tenderë, ndryshojnë ndonjëherë pas ardhjes së një ministri apo kryetari të ri në pushtet, e 27 për qind mendojnë se ndryshojnë shpesh ose pothuajse gjithmonë.
“Ngjashëm, rreth 31% mendojnë se akterët politikë që tregojnë mirënjohje për biznese që i kanë dhuruar para partisë apo kandidatit për fushatë shpërblehen me kontrata prokurimi pas fitimit të zgjedhjeve dhe 24% mendojnë se kjo ndodh ndonjëherë. Shumica e bizneseve pjesëmarrëse në prokurim publik kishin fituar tenderë dhe atë disa herë dhe në vlera të ndryshme. Mbi gjysma e tyre (53%) u shprehën se kanë hasur në raste kur specifikat e tenderit janë përshtatur për biznese të caktuara. Kurse, 31% e tyre kanë deklaruar se kanë pasur raste kur oferta e tyre për tenderim iu është refuzuar disa herë, tha Shatri. Nga bizneset që deklarojnë se iu janë refuzuar ofertat, vetëm 18% e tyre kanë ndërmarrë hapa të ndryshëm sikurse të ankohen në OSHP (26 prej tyre), të bëjnë kërkesë për rishqyrtim të tenderit (13 prej tyre), apo të bëjnë ankesë tek autoriteti kontraktues (11 prej tyre)”.
Sipas gjetjeve të kësaj ankete, duket se bizneset janë të ndara në dysh rreth përshtypjeve të tyre mbi prokurimin publik në të shumtën e rasteve që anketa ka shtjelluar. Shatri tha se, “gjetjet tregojnë se ka ende shumë hapësirë për të përmirësuar proceset në prokurimin publik dhe për të rritur vetëdijen e bizneseve mbi mekanizmat ligjore që ekzistojnë për rregullimin e prokurimit publik”./Monitor/