Sekretari i Shtetit, Rubio: Veprimet e Dodikut, kërcënojnë sigurinë dhe stabilitetin e Bosnjes

Sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio, tha se veprimet e presidentit të Republikës Srpska, Milorad Dodik, përbëjnë kërcënim për sigurinë dhe stabilitetin e Bosnje Hercegovinës, si dhe i minojnë institucionet shtetërore të saj.

“Qeveria jonë u bën thirrje liderëve politikë në Bosnje e Hercegovinë për t’u angazhuar në dialog konstruktiv dhe të përgjegjshëm. Ne u bëjmë thirrje partnerëve tanë në rajon të bashkohen me ne për ta kundërshtuar këtë sjellje të rrezikshme dhe përshkallëzuese,” tha Marco Rubio sot në reagimin e tij përmes rrjetit social X.

Milorad Dodik dekretoi më 5 mars ligjet e miratuara nga Parlamenti i Republikës Srpska, entitet ky serb i Bosnjes, të cilat ndalojnë punën e Gjykatës, Prokurorisë, Agjencisë Shtetërore të Hetimeve – SIPA, si dhe Këshillin e Lartë Gjyqësor e Prokurorial të Bosnjes në territorin e këtij entiteti.

Duke iu përgjigjur reagimit të Ambasadës amerikane në Sarajevë, e cila shprehu shqetësim për dekretimin e ligjeve jokushtetuese, Dodik pretendoi më 6 mars se administrata Trump nuk mban qëndrime të njëjta me administratën e kaluar Biden.

“Siç duket, askush nuk e paska njoftuar stafin në Ambasadën amerikane në Sarajevë se Joe Bideni nuk është më president,” tha Dodik në reagimin e tij përmes rrjetit social X duke shtuar:

“Reagimi i sotëm është përsëritje e kohëve të kaluara dhe ne besojmë se ajo nuk pasqyron një qëndrim të baraspeshuar të administratës së re.”

Më 7 mars, Gjykata Kushtetuese e Bosnje Hercegovinës vendosi masë të përkohshme dhe ndaloi zbatimin e këtyre ligjeve të entitetit serb.

Gjykata, Prokuroria e Bosnjes dhe SIPA janë formuar në bazë të ligjeve të miratuara nga Parlamenti i Bosnje Hercegovinës dhe ato ligje janë konfirmuar nga Dhoma shtetërore e Popullit. Për t’u zhbërë, sipas Kushtetutës së BeH, duhet të votohen në Parlamentin e Bosnje Hercegovinës.

Parlamenti i Republikës Srpska miratoi ligjet më 27 shkurt, pasi Gjykata e Bosnjes e dënoi Dodikun me një vit burgim dhe ia ndaloi ushtrimin e detyrës së presidentit të Republika Srpskas për gjashtë vjet.

Sistemi i qeverisjes në Bosnje Hercegovinë, vend me rreth 3.1 milionë banorë, është ndër më të ndërlikuarit në botë.

Që nga Marrëveshja e Daytonit për paqe, e cila u nënshkrua në vitin 1995 dhe i dha fund luftës në Bosnje, vendi përbëhet nga Federata Boshnjako-Kroate dhe Republika Srpska e dominuar nga serbët, nën një qeveri të dobët qendrore.

Prokuroria e Bosnje Hercegovinës njoftoi se ka muaj që po zhvillon një hetim për shkak të dyshimeve se është kryer vepra penale sulm ndaj rendit kushtetues.

Kodi Penal i Bosnjes parashikon dënime deri në pesë vjet burgim dhe ndalim të ushtrimit të detyrës zyrtare nëse dikush “përpiqet në mënyrë të kundërligjshme të ndryshojë rendin kushtetues të Bosnje Hercegovinës ose të përmbysë institucionet e saj më të larta”.

Dodik është shpallur fajtor dhe është dënuar nga Gjykata e shkallës së parë për mosrespektim të vendimeve të përfaqësuesit të Lartë ndërkombëtar, Christian Schmidt, dhe nënshkrimit të dekretit për shpalljen e ligjeve që Schmidt paraprakisht i kishte shpallur të pavlefshme, ligje që synonin të parandalonin zbatimin e vendimeve të Gjykatës Kushtetuese të Bosnjes dhe të përfaqësuesit të Lartë në territorin e Republika Srpskas.

Gjykata Kushtetuese e Bosnjes vendosi masë të përkohshme për moszbatimin e Ligjit për regjistrin e veçantë dhe transparencën e punës të organizatave jofitimprurëse. Kërkesa u dorëzua nga Nënkryetari i Parlamentit të Bosnje Hercegovinës, Kemal Ademoviç.

Ky ligj, i miratuar nga Parlamenti i Republika Srpskas, në përputhje me ligjin rus, vendos kontroll të rreptë mbi veprimtarinë e sektorit civil në Republika Srpska./RFE/