Rutte: Nuk do të lejojmë që të rrezikohet paqja në Bosnje

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, tha se Aleanca mbështet sovranitetin dhe integritetin e Bosnje Hercegovinës, duke theksuar se nuk do të lejojë që paqja e fituar me mund në këtë shtet të vihet në rrezik.

Pas takimit me anëtarët e Presidencës trepalëshe, Rutte tha në Sarajevë se situata aktuale nuk është sikur më 1992, kur nisi lufta në Bosnje.

“Kam dëgjuar shqetësime për situatën e sigurisë. Le të jemi të qartë, kjo situatë nuk është si më 1992 dhe ne nuk do të lejojmë që të krijohet një vakum i sigurisë. Komuniteti ndërkombëtar është këtu dhe është i angazhuar për të vazhduar mbështetjen tonë të fuqishme, përfshirë përmes EUROF-it,” tha Rutte duke shtuar se NATO mbështet sovranitetin dhe integritetin territorial të Bosnje Hercegovinës dhe Marrëveshjen e Paqes së Daytonit, që tha se është thelbi i paqes në Bosnje.

“Retorika nxitëse dhe veprimet janë të rrezikshme. Ato paraqesin një kërcënim të madh për stabilitetin e Bosnje e Hercegovinës dhe të sigurisë,” tha Mark Rutte duke e bërë të qartë se çdo veprim që e minon Daytonin, rendin kushtetues dhe institucionet shtetërore, por edhe retorika nxitëse, janë të papranueshme.

Këtë situatë, tha Ruttet, duhet ta zgjidhin vetë udhëheqësit e Bosnjës, duke iu drejtuar anëtarëve të Presidencës trepalëshe, teksa theksoi se nga “i gjithë rajoni do të përfitojë nga pajtimi dhe paqja e qëndrueshme në Bosnje”.

Vizita e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte, u zhvillua në kohën kur autoritetet e Republikës Srpska, duke kërcënuar me shkëputje, kanë tentuar të ndalojnë funksionimin e institucioneve shtetërore të drejtësisë dhe policisë në territorin e këtij entiteti.

Mark Rutte e nisi vizitën në Bosnje me takimin me anëtarët e Presidencës së Bosnje Hercegovinës, Zhelka Cvijanoviç, Denis Beqiroviç dhe Zhelko Komshiç.

Tre anëtarë të Presidencës së Bonjës, dy qëndrime të ndryshme

Gjatë konferencës së përbashkët për media, kryesuesja e presidencës, Zhelka Cvijanoviç, tha se për të dhe përfaqësuesit politikë të entitetit serb nuk është i diskutueshëm integriteti territorial dhe ruajtja e multietnicitetit të Bosnje Hercegovinës, si dhe bashkëpunimi me NATO-n, por që ata kundërshtojnë anëtarësimin në këtë aleancë ushtarako-politike.

“Kolegët e mi mendojnë se është normale që një i huaj të imponojë ligje, unë nuk mendoj se është normale që dikush, bazuar në Konferencën e Bonit, të krijojë një kaos të tillë. Në Republikën Srpska ekziston bindja se ky shtet është privatizuar në favor të një grupi dhe në dëm të dy të tjerëve përmes spekulimeve të ndryshme,” tha Cvijanoviç ndërsa mirëpriti praninë e shtuar të EUFOR-it dhe NATO-s në Bosnje dhe tha se beson se kjo është e mirë për të gjithë për shkak të kërcënimeve të ndryshme verbale që kemi pasur mundësinë të dëgjojmë.

“Përfaqësuesi i lartë në Bosnje, Christian Schmidt, nuk mund ta shpëtojë Bosnjen, por Republika Srpska dhe Federata e Bosnjes mund ta bëjnë këtë dhe mendoj se duhet të punojmë për këtë, të arrijmë marrëveshje dhe të jetojmë një jetë normale dhe demokratike,” tha Zhelka Cvijanoviç.

Anëtari i Presidencës, Denis Beqiroviç tha se është e rëndësishme që Rutte tha se NATO nuk do të lejojë një vakum të sigurisë dhe mbështet përfaqësuesin e lartë ndërkombëtar, Schmidt.

“Këto janë momentet më të vështira që nga viti 1995 e deri më sot. Kemi pasur një sulm brutal ndaj Kushtetutës së Bosnje Hercegovinës. Destabilizimi i rrezikshëm duhet të ndalet. E vetmja që do të përfitonte nga destabilizimi është Moska,” tha ai.

Anëtari i tretë i Presidencës, Zhelko Komshiç, tha se çdo gjë që ka dëgjuar në takimin me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, ai do ta nënshkruante menjëherë.

Sipas tij, përgjegjësia për Bosnjen do të mbetet mbi ne dhe se detyra e tyre është që kryesisht të sjellim lajme të mira për qytetarët e Bosnjes.

“Një çështje që askush nuk e përmend është nevoja që Bosnja të ndajë më shumë fonde për sektorin e mbrojtjes, duke qenë se flasim për dëshirën për t’u bërë anëtare e NATO-s. Shuma e parashikuar në buxhetin që miratojmë sot nuk është as afër 2 të GDP-së,” tha Komshiç.

Përveç takimit me anëtarët e Presidencës, Rutte do të zhvillojë një takim me Kryetaren e Këshillit të Ministrave të Bosnje Hercegovinës, Borjana Krishto.

Më pas Rutte do t’i drejtohet studentëve të Fakultetit të Shkencave Politike të Universitetit të Sarajevës.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s po viziton në Bosnjë dhe Hercegovinë pas miratimit të ligjeve antikushtetuese në entitetin Republika Srpska të Bosnje Hercegovinës.

Më herët, Parlamenti i RS-së ka miratuar një ligj për ndalimin e veprimtarisë së Agjencisë Shtetërore për Hetime dhe Mbrojtje, SIPA, të BeH-së, Gjykatës dhe Prokurorisë së Bosnje Hercegovinës, si dhe Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe Prokurorial, i cili është përgjegjës për emërimin e të gjithë gjyqtarëve dhe prokurorëve në vend.

Gjykata Kushtetuese e Bosnje Hercegovinës ka marrë një masë të përkohshme dhe ka pezulluar zbatimin e ligjit të miratuar nga Parlamenti i Republika Srpskas më 27 shkurt, një ditë pasi presidenti i RS-së, Milorad Dodik, u dënua nga Gjykata e Bosnje Hercegovinës me një vit burgim dhe gjashtë vjet ndalim të ushtrimit të funksionit. Ky është dënim i shkallës së parë, ndaj të cilit Dodik ka mundësi të ankohet.

Ai u shpall fajtor për mosrespektimin e vendimeve të përfaqësuesit të Lartë, Christian Schmidt, dhe për nënshkrimin e dekretit për shpalljen e ligjeve që Schmidt i kishte anuluar më herët, me të cilat ishte synuar pengimi i zbatimit të vendimeve të Gjykatës Kushtetuese të Bosnje Hercegovinës dhe përfaqësuesit të Lartë në territorin e RS-së.

NATO ka përsëritur disa herë se kjo organizatë ushtarako-politike mbështet sovranitetin dhe integritetin territorial të Bosnje Hercegovinës dhe se nuk do të lejojë një vakum sigurie apo rrezikim të paqes së fituar me vështirësi.

Forcat e Bashkimit Evropian, EUFOR, në Bosnje Hercegovinë njoftuan më 7 mars se do të rrisin përkohësisht numrin e trupave të tyre si një masë parandaluese, pas rritjes së tensioneve në vend./RFE/