Arrow 3, Gjermania prezanton sistemin e ri të mbrojtjes nga raketat

Gjermania po forcon mbrojtjen e saj nga raketat. Sistemi izraelit Arrow 3 është projektuar për të kapur objektiva në hapësirë. Si funksionon ai?

Gjermania bëhet vendi i parë përveç Izraelit që integron sistemin Arrow 3 në mbrojtjen e saj. Sistemi i ri mbrojtës hyri në fazën e tij të parë operative më 3 dhjetor 2025. Forcat e armatosura gjermane, Bundeswehr, synojnë të kapin raketat balistike ndërsa ato hapin rrugën e tyre në hapësirë.

Sistemi Arrow 3 është projektuar për të neutralizuar raketat balistike që sulmojnë nga lartësi të mëdha – shumë kohë para se ato të rihyjnë në atmosferën e Tokës.

Prezantimi i tij shihet si një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj agresionit të Rusisë kundër Ukrainës dhe kërcënimit në rritje që paraqesin raketat moderne me rreze të gjatë veprimi.

Arrow 3 është një komponent kyç i riorganizimit të politikës gjermane të sigurisë nga viti 2022 e tutje, një e ashtuquajtur “pikë kthese”, e cila përfshin një rritje të konsiderueshme të buxhetit ushtarak dhe zhvillimin e një sistemi të shtresëzuar evropian të mbrojtjes ajrore.

Edhe pse rreziku i një sulmi të drejtpërdrejtë me raketa nga lartësi të mëdha ose nga hapësira për Gjermaninë dhe Evropën vlerësohet si i ulët, vende të tilla si Rusia kanë raketa balistike me rreze të gjatë veprimi që arrijnë lartësi ekstreme dhe mund të përbëjnë një kërcënim serioz në situata krize.

Deri më tani, Gjermania nuk ka pasur asnjë përgjigje ushtarake ndaj kësaj. Analizat e NATO-s kanë paralajmëruar prej kohësh për një boshllëk sigurie në Evropë, të cilin tani do ta mbyllë Arrow 3.

Sasi në vend të shpërthimit

Sistemi Arrow 3 u zhvillua bashkërisht nga Izraeli dhe SHBA-ja dhe është një nga sistemet më moderne në botë për mbrojtje kundër raketave ndërkontinentale.

Sistemet e mbrojtjes ajrore IRIS-T mbulojnë rreze të shkurtra deri në rreth 15 km, rrezet e mesme Patriot deri në rreth 50 km – së bashku ato mbrojnë lartësi deri në rreth 50 km.

Nga ana tjetër, Arrow 3 mbron gjithashtu edhe nga kërcënimet me rreze të gjatë dhe fluturime të larta. Ai mund të kapë raketa në lartësi deri në 100 km – në rrugën drejt hapësirës – dhe ka një rreze veprimi deri në 2,400 km.

Së bashku, këto tre sisteme formojnë një mbrojtje raketore shumështresore.

Teknologjikisht, sistemi Arrow 3 konsiderohet më i miri, por çmimi i tij është i lartë: vlerësohet se një sistem kushton disa milionë euro. Patriot dhe IRIS janë dukshëm më të lirë dhe mund të vendosen në numër më të madh në situata emergjente.

Arrow 3 funksionon sipas parimit të ashtuquajtur “goditje për të vrarë”: raketa sulmuese nuk shkatërrohet nga eksplozivët, por nga përplasja direkte. Raketa mbrojtëse godet raketën sulmuese në rrugën e saj të fluturimit përpara se ajo të rihyjë në atmosferën e Tokës.

Kjo krijon më pak mbeturina sesa një shpërthim dhe rrit sigurinë mbi zonat e populluara. Sistemi kërkon udhëzim të saktë, dhe koka luftarake ka sensorët e vet për korrigjimin e rrugës në fluturim.

Mbrojtje kundër raketave balistike me shpejtësi të lartë

Ashtu si sistemi Patriot, Arrow 3 përbëhet nga tre komponentë kryesorë të lëvizshëm: një radar për zbulimin e hershëm dhe të shpejtë të trajektores së raketës, një qendër komande për analizën e kërcënimeve dhe vendimmarrjen mbi interceptimin, dhe një platformë mobile për lëshimin e raketave interceptuese.

Sistemi është menduar kryesisht për të kapur raketat balistike – të cilat pas lëshimit kryesisht ndjekin një trajektore të përcaktuar nga graviteti. Raketa përshpejtohet nga një motor, ngjitet në lartësi të mëdha dhe pastaj nxiton drejt objektivit.

Ndryshe nga raketat lundruese, të cilat drejtohen në mënyrë aktive gjatë gjithë fluturimit të tyre, raketat balistike kontrollohen vetëm gjatë fazës së lëshimit. Ato janë më të vështira për t’u kapur sepse fluturojnë jashtëzakonisht shpejt, mbulojnë distanca të mëdha dhe ngjiten lart në atmosferë. Sistemet moderne ndërkontinentale, siç është raketa ruse “Sarmat”, arrijnë shpejtësi mbi 20.000 km/orë.

Arrow 3 i parë gjerman – pranë Berlinit

Vendndodhja e parë e sistemit Arrow 3 është aeroporti ushtarak Holzdorf pranë Schönewald, në jug të Berlinit, në kufirin e tre landeve: Brandenburg, Saksoni-Anhalt dhe Saksoni. Atje, do të testohet personeli, procedurat dhe integrimi në rrjetin e mbrojtjes ajrore të NATO-s.

Dy vende të tjera janë planifikuar në Bavari dhe Schleswig-Holstein. Funksionimi i plotë i Arrow 3 pritet nga viti 2030. Shpërndarja e sistemit në disa vende ka për qëllim të sigurojë që mbrojtja të mbetet efektive edhe nëse komponentët individualë dështojnë në një situatë kritike.

Marrëveshja më e madhe e armëve midis Gjermanisë dhe Izraelit

Sistemi Arrow 3 u prezantua zyrtarisht nga Izraeli në vitin 2017. Gjermania dhe Izraeli finalizuan blerjen e sistemit Arrow 3 në Berlin në fund të shtatorit 2023, dhe është kontrata më e madhe ushtarake e Izraelit deri më sot, me vlerë rreth 3.3 miliardë euro. Një pjesë e parave shkon për mirëmbajtje dhe mbështetje, në mënyrë që sistemi të jetë funksional për dekada.

Ky investim nuk është vetëm një marrëveshje financiare: ai forcon partneritetin e sigurisë dhe politikës midis Gjermanisë dhe Izraelit. Me vendosjen e tij në Gjermani, sistemi bëhet pjesë e Iniciativës Evropiane të Mburojës së Qiellit, ESSI, një sistem evropian i mbrojtjes ajrore i iniciuar kryesisht nga Gjermania në tetor 2022. Për Evropën, Arrow 3 përfaqëson një hap drejt pavarësisë më të madhe nga sistemet amerikane të mbrojtjes./DW.