Sot festohen Pashkët Katolike

Sot besimtarët katolikë kremtojnë Pashkët.

Meshën në Katedralen e Shën Palit në Tiranë, e drejtoi Arqipeshkëvi i Tiranë-Durrësit, Imzot George Frendo, ndërsa besimtarët vazhdojnë të jejtojnë nën masa të kufizuara nga pandemia, ai kishte një mesazh të qartë për Pashkët, koronavirusin dhe meqë sivjet po kremtojmë Pashkët tri javë para zgjedhjeve të 25 prillit, ai kishte një thirrje si për votuesit ashtu dhe politikanët shqiptarë.

“Kemi filluar këtë kremtim me një ceremoni që quhet “Liturgjia e Dritës”: kam bekuar zjarrin nga i cili pastaj kam ndezur Qiriun e Pashkëve, që është simboli i Krishtit të ngjallur, i Krishtit që tha: “Unë jam drita e botës,” tha Imzot George Frendo në fillim të meshës së shenjtë duke shtuar:

“Ngjallja e Krishtit është dëshmia më e lartë se dashuria është ngadhënjyese. Ai që mban urrejtje në zemrën e tij është skllav i psikologjisë hakmarrëse të tij, i paaftë për të falur dhe për t’u pajtuar me tjetrin, nuk është i lirë. Krishti i ngjallur na premton se dashuria është një farë revolucioni që mund ta ndryshojë botën në një parajsë tokësore. Shën Pali e shpreh këtë revolucion me këto fjalë:“Krishti është paqja jonë, Ai që prej dy popujve bëri një, e përmbysi murin ndarës, domethënë armiqësinë, në trupin e vet.”

Dhe, në prag të 25 prillit, një ditë shumë e rëndësishme për kombin tonë, Imzot George Frendo kishte një mesazh të veçantë:

“U bëj thirrje kandidatëve të bëjnë një fushatë zgjedhore të pastër, dinjitoze, pa e ulur nivelin në fyerje, sharje, poshtërime të karakterit personal apo familjar. Papa Gjon Pali II pohoi: “Akuzat për karrierizëm, për idhujtari të pushtetit, për egoizëm dhe për korrupsion që jo rrallë u drejtohen njerëzve të pushtetit, të parlamentit, të klasave sunduese, të partive politike …. nuk e arsyetojnë aspak as skepticizmin dhe as mospjesëmarrjen e të krishterëve në punën publike”Për këtë arsye me këmbëngulje u lutem politikanëve të respektojnë inteligjencën e popullit e ta lerë të gjykojë ai vetë si të përdor votën. E them këtë sepse është fakt i njohur se në shumë zona të Shqipërisë vota shitet, blihet apo rrëmbehet nën kërcënim. Shitblerja e votës është shitblerja e lirisë. Blerësi bëhet pronari i lirisë së qytetarit. Deputeti që vjen në pushtet me një votë të vjedhur apo të blerë nuk e meriton atë vend. Ai që shet votën shet dinjitetin e tij.”

Festimet e Pashkës që nisën me meshën e madhe të së shtunës mbrëma, përfundojnë sot me drekën tradicionale të së dielës.

“Krishti u ngjall”, është urimi i kësaj dite festive i cili shprehet nga të gjithë besimtarët duke trokitur vezën e kuqe të Pashkëve simbol ky i lindjes dhe kalimit në një jetë të re.

Data e ditës së Pashkëve

Pashka (ose pashkët) është kremtimi më i madh i kalendarit liturgjik të Kishës Katolike dhe të kishave të tjera të krishtera që kremtojnë Ringjalljen e Jezusit të Nazaretit ndodhur, sipas Besëlidhjes së Re, tre ditë pas vdekjes së tij në kryq.

Festa e Pashkëve të krishtera është e lëvizshme, vendoset çdo vit të dielën pasuese, të parën hënë të plotë pas baraznatës (ekuinoksit) të pranverës (21 marsi).

Në lashtësi mund të kishte përdorime të ndryshme vendore mbi ndjekjen e datës, sidoqoftë të gjitha të lidhura me njehsimin e pashkëve hebraike. Në veçanti disa kisha të Azisë ndiqnin traditën e festimit të pashkëve në të njëjtën ditë me ato hebraike, pa përllur të dielën.

Pra data e Pashkëve është përfshirë mes 22 marsit dhe 25 prillit. Megjithatë, për shkak të diferencës 13- ditore midis dy kalendarëve (Gregorian dhe Julian), çdo anëtar i një kishe ortodokse do të vëzhgojnë se Pashka Perëndimore (katolike) bie në mes 9 mars dhe 12 prill në kalendarin Julian.

Në anën tjetër, çdo anëtar i një kishe Perëndimore do të vërejnë se Pashka Lindore (ortodokse) bie në mes 4 prill dhe 8 maj në kalendarin Gregorian.

Datat e Pashkëve nga viti 2019 deri 2030, në kalendarin Gregorian:

Viti 2019 – 21 Prill (Pashkët Katolike), 28 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2020 – 12 Prill (Pashkët Katolike), 19 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2021 – 4 Prill (Pashkët Katolike), 2 Maj (Pashkët Ortodokse)

Viti 2022 – 17 Prill (Pashkët Katolike), 24 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2023 – 9 Prill (Pashkët Katolike), 16 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2024 – 31 Mars (Pashkët Katolike), 5 Maj (Pashkët Ortodokse)

Viti 2025 – 20 Prill (Pashkët Katolike), 7 Maj (Pashkët Ortodokse)

Viti 2026 – 5 Prill (Pashkët Katolike), 12 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2027 – 28 Mars (Pashkët Katolike), 2 Maj (Pashkët Ortodokse)

Viti 2028 – 16 Prill Viti 2029 – 1 Prill (Pashkët Katolike), 8 Prill (Pashkët Ortodokse)

Viti 2030 – 21 Prill (Pashkët Katolike), 28 Prill (Pashkët Ortodokse)

Pashkët e krishtera janë në lidhje të ngushtë me ato hebraiket, në të cilat festohet çlirimi i hebrejve nga Egjipti prej Moisiut. Fjala Pashkë në të vërtetë do të thotë kalim: për hebrenjtë është kalimi nga robëria në liri ndërsa për të krishterët nga vdekja trupore dhe frymore në Jetën e Re të Amshuar. Pashkët paraprihen nga një kohë parapërgatitore e agjërimit dhe përkorimit, që zgjat 40 ditë, që quhen Kreshme që llon nga e “Mërkura e Përhimtë” dhe mbaron të Dielën e Palmave (e fundmja para Pashkëve) që përkujton 40 ditët e kaluara në shkretëtirë të Jezusit në lutje e agjërim dhe që sprovohet nga Djalli.

Vezët- Janë simbol i lindjes dhe rrjedhimisht i kalimit në një jetë të re. Sipas traditës, zogu që del nga lëvozhga është një metaforë që përshkruan Jezusin në aktin e zbulimit të Varrit në kohën e Ringjalljes. Vezët që nga kohët e lashta, me formën e tyre të përsosur, janë simbol i bashkimit të tokës dhe qiellit ose të katër elementeve (ujë, ajër, tokë, zjarr). Si një guaskë që mishëron jetën, janë shenjë e rilindjes së pranverës: vezët rishfaqen në tryezë në ditën e Pashkëve pas periudhës së pendesës Kreshmore. Zakoni i sjelljes së vezëve artificiale si një dhuratë daton në Mesjetë dhe në klasat fisnike: përdoreshin materiale të çmuara si ari dhe argjendi, ndërsa vezët e para me surpriza brenda janë krijuar nga argjendi francez Peter Carl Fabergé në fund të shekulli të XIX të porositura nga carët të Rusisë.

Vezët e çokollatës u shpikën në vend në mes të shekullit të XVIII nga shefët e çokollatave të Francës dhe Gjermanisë. Në fillim vezët ishin plot, me përpunimin e teknikës së përpunimit, u bënë të zbrazura, për të fshehur brenda një surprize.

Qengji dhe Keci- Zakoni i ngrënies së qengjit dhe mishit të kecit vjen nga spiritualiteti hebre. Me rastin e Pashkëve, populli i Izraelit, në skllavëri në Egjipt, morën urdhrin nga Zoti për t’u mbledhur në familje dhe për t’u mbyllur në shtëpi, pasi kishin shënuar derën me gjakun e një qengji ose një keci të ofruar në sakrificë dhe të konsumuar për darkë. Në natën, Engjëlli i Zotit vrau të gjithë fëmijët e lindur të parët në mbretërinë e Egjiptit, njerëz ose kafshë, përveç atyre që strehoheshin në shtëpitë e shënuara me gjakun sakrifikues. Të nesërmen faraoni, gjithashtu i privuar nga djali i tij i madh, i dha Moisiut leje për t’u larguar me njerëzit e tij në Tokën e Premtuar.

Lepuri i Pashkës– Është një simbol i lashtë i pranverës me origjinë pagane, që i përket kulturave anglo-saksone dhe gjermane. Tradita ka lindur në shekullin e XV dhe nga Europa u zhvendos në Shtetet e Bashkuara, ku është e përhapur. Kjo kafshë fantastike dhe disi e vogël, simboli i pranverës dhe pjellorisë, tradicionalisht sjell një dhuratë për fëmijët si një shportë me vezë të ngjyrosura, por i përhap në të gjithë kopshtin, duke i fshehur pak kudo. Është detyrë e fëmijëve, në mëngjes të Pashkëve, që të shkojnë në gjueti dhe t’i marrin ato. Është e njohur “Gara e vezëve të Pashkëve” që festohet të hënën në kopshtin e Shtëpisë së Bardhë në Washington në shoqëri të Presidentit dhe Zonjës e Parë.