Raportimi, Kryetarja e KLGJ: Situata në sistemin gjyqësor shumë e vështirë! Manja: Ngrijeni zërin…

“Nuk jemi krenar, situata në sistemin gjyqësor është shumë e vështirë!” Ky është vlerësimi i Kryetares së Këshillit të Lartë Gjyqësor, Naureda Llagami, duke raportuar para Komisionit parlamentar të Ligjeve ndërsa renditi problemet që po has sistemi gjyqësor shqiptar.

Dhe, ndonëse Kryetarja e Këshillit të Lartë Gjyqësor, Naureda Llagami, çdo plagë të sistemit e preku me gisht, Ulsi Manja i kërkoi të jetë me konkrete, ti thotë problemet që ka, sepse, sipas tj, është Reforma në Drejtësi është, kryereforma e kësaj mazhorance.

Kështu Llagami tha se ringritja e Gjykatës së Lartë ka pasur vonesa për shkaqe të ndryshme, por së shpejti do të ketë 15 anëtarë që do të zhbllokojë dhe kuorumin për të emëruar anëtarët në Gjykatën Kushtetuese.

Sipas Llagamit, ‘thembra e Akilit’ mbeten Gjykatat e Apelit. Ajo thotë se sa vjen dhe numri i gjyqtarëve nëpër këto Gjykata po zvogëlohet për shkak të Vettingut dhe dorëheqjeve.

”Këshillim vonesat ka të bëjnë me, qasjen e KLGJ në promovimin dhe ngritjen në detyrë. Është qasje dhenga Komisioni i Venecias, që mbajti si standard që anëtarët e Kushtetueses të kalojnë Vettingun.

Gjykata e Lartë, që është nga më të rëndësishmet. KLGJ ka mbajtur të njëjtën qasje, kandidatët të përfundojnë Vettingun dhe më pas të vijohet, më pas është vijuar dhe me vlerësimin professional.

Vonesë tjetër është dhe mungesa e vlerësimeve etike dhe profesinale. KLGJ ka punuar me dy vlerësimet për secilin kandidat, ka qenë e suksesshme. Sot ka 4 anëtarë në Gjykatën e Lartë.

Nga ana tjetër problematikë që kemi pasur me promovimet edhe pjesa e së drejtës së ankimeve që kanë kandidatët.

Kemi ende 3 vende të pashpallura nga KLGJ, një nga shkaqet që nuk mund ti shpallim është se një trupë shumëe vogël. Në vendet që kemi hapur Gjykata e Lartë do të ketë shumë shpejt 15 gjyqtarë, 15 anëtarë duke mundësuar dhe zhbllokimin e kuorumit për të emëruar anëtarët në Gjykatën Kushtetuese,” tha Llagami e cila situatën në sistemin e drejtësisë e vlerësoi shumë të vështirë:

“Dua të pasqyroj këtu që situata në sistemin gjyqësor, nuk jemi krenar, është shumë e vështirë. Gjatë viteve kemi pasur shumë humbje shkaktuar nga Vetting. Edhe me dorëheqjet. Dua t’ju kujtoj se dhe me Vettingun, deri tani u shkarkuan 13 gjyqtarë me formë të prerë, u shkarkuan 25 gjyqtarë që ruajnë statusin prej pezullimit, duke përfituar 75% të pagës, 30 milion lekë nga buxheti. Po këto gjyqtarë nuk vijojnë çështjet. Është krijuar bllokimi dhe prej këtyre, gjyqtarë që paguhen, por nuk trajtojnë çështjet, ja kalojnë të tjerëve.

Ju informoj se efekti financiar deri në dhjetor të 2020 ku janë 75 gjyqtarë pezulluar apo shkarkuar. SHteti harxhon lekë, por nuk ofron shërbim. Këto gjyqtarë s’mund të shqyrtojnë çështje.”

Përveç kësaj pjese, tha Llagami, ka dhe hezitim në pozicionet e shpallura nga KLGJ.

“Ka pasur vonesa në Gjykatat e Apelit dhe të Lartë. Situata sot në Gjykatën e Apelit është shumë problematike. Gjykata e Apelit është thembra e akilit. Nga 75 gjyqtarë që duhet të ofrojnë shërbimin, 25 gjyqtarë ka. Në fund të vitit ka qenë 27. Ky numër zvogëlohet prej Vettingut dhe dorëheqjes.

KLGJ ka hapur 21  procedura për ngritje në detyrë, edhe për Gjykatën Administrative. Kandiduan vetëm 26 gjyqtarë. Aplikimet janë vetëm për Gëjykatën e Apelit në Tiranë e Durrës. Për të tjerat KLGJ ka hapur dhe rihap aplikimet se nuk ka kandidatura.

Për 2020 kanë gjykuar nga 13, vetëm 9 gjyqtarë që ka ndikuar drejtpërdrejt tek ngarkesa. Janë gjë GJykatat e Posaçme kundër Krimit e Korrupsionit. Kemi punuar rregullisht, janë hapur pozicionet.

Aktualisht kemi dërguar në GJKKO Apeli, kemi promovuar dy kandidatura për dy pozicione. E njëjta dhe për Shkallën e Parë. Kemi situatën problematike,” tha Kryetarja e Këshillit të Lartë Gjyqësor, Naureda Llagami.

Realiteti në sistemin e drejtësisë që raportoi Kryetarja e Këshillit të Lartë Gjyqësor, Naureda Llagami, ishte shokues për qytetarin shqiptar, por situata bëhet shumë më e tmerrshme kur kuptojnë zgjidhjen që i rekomandoi Kryetari i Komisionit Ligjeve ku po raportonte Llagami.

Ulsi Manja: Duhet verifikuar pasuria e atyre që marrin pjesë në shkollën e magjistraturës. Si e bëni këtë gjë?

Naureda Llagami: Bashkëpunim me shkollën e magjistraturës është institucional, sa i përket proceduarve. Ligji parashikon që nga ana e shkollës së magjistraturës, hapet provimi, të gjithë kandidatët i përçohen këshillit dhe ne më pas vlerësojmë që këto fitues i plotësojnë kriteret. Në pjesën e konfliktit të interesit duhet të ngrihet në momentin që konstatohet. Deri më tani nuk kemi konstatuar një gjë të tillë. Pjesa e konfliktit të interesit është debat i gjerë për të gjithë ne. Nuk kemi pasur asnjë ankesë, sa i përket konfliktit të interesit.

Ulsi Manja: Ju keni menaxhuar një sistem drejtësie, i cili po rithemelohet nga e para. Duhet ditur çfarë shqetësimesh ka sistemi, edhe përpjekjet tuaja për ta menaxhuar mirë sistemin, për të mos shkuar në kolaps. Qytetarët nuk i dinë. Sepse ndoshta keni zgjedhur për të punuar në heshtje. Ju keni përgjegjësinë si drejtuese e një organi të rëndësishëm t’ia bëni të qartë publikut, drejtësia dhe Reforma në Drejtësi kanë anën e vet, qeveria është vetëm mbështetëse, në aspektin financiar, buxhetimit. Kjo s’do të thotë që ju si KLGJ nuk i afroheni llogaridhënies, sepse ju e bëni atë, por nuk ka kontroll në veprimet e tuaja. Atje ku më në fund, keni marrë një godinë dinjitoze, së bashku me shkollën e magjistraturës por bëhuni konkret, thuajeni problemet tuaja. Është reformë e tretë, kryereforma jonë.

Ka probleme, padiskutim, për shkak të procesit të VETTING-ut, por kjo s’do të thotë që s’ka rrugëzgjidhje. Qytetarët marrin shumë shërbime, te drejtësia marrin një shërbimet ë veçantë. Qytetari merr shërbime dhe në dogana, shërbime, bashki, gjithkund, por aksesi në drejtësi lidhet me shërbimet që i ofrohen qytetarëve. Shqipëria sot ka ndryshuar, tërësisht. Ka një infrastrukturë tjetër urbane, edhe në drejtim të kushteve të punës që ofrohen në drejtësi. Në ndihmë na vjen roli juaj, që ta bindni ekzekutivin. Kjo e rrit cilësinë e shërbimit.

Nuk e kuptoj pse kufizohet aksesi në drejtësi, zvogëlimi i gjykatave. VETTING-u është i përkohshëm, ju duhet ta mbani në shina sistemin për t’u mos u kthyer në pikën ku ishim. Më pas, nuk dua të hy te merita e zgjidhjes së çështjeve, sepse kjo i përket gjykatave dhe në këtë pjesë gjyqtarët janë të pavarur. Ne e kemi dhënë mbështetjen tonë, do të vijojmë ta japim, jo vetëm në aspektin ligjor, por edhe buxhetor.

Duam ta bëjmë sistemin efikas dhe efiçent, ça na takon, ne e kemi bërë. Ne do t’ua hapim rrugët. Këtu duhet bashkëpunim me vullnetin e mirë dhe ta çojmë deri në fund sistemin e drejtësisë dhe qytetarët të marrin drejtësinë që presin. Duhet t’i bëjmë një skaner KLGJ. Shkollën e magjistraturës duhet ta bëjmë të pastër. Ngrijeni zërin dhe dilni për zot drejtësisë.