Edhe një herë dy shkencëtarët zviceranë, Grégoire Courtine, studiues dhe Jocelyne Bloch, neurokirurge, kanë bërë nam, shkruajnë sot mediat zvicerane.
Përmes studimit të tyre të ri Stimo (stimulim lëvizja e hapur), 3 pacientë paraplegjikë kanë rifituar përdorimin e këmbëve të tyre me një pajisje elektrike stimulimi, të implantuar në palcën e tyre kurrizore. Ajo që është edhe më e dukshme, përfitimi i motorit vazhdoi edhe kur sistemi ishte joaktiv, raporton albinfo.ch.
“Këmba ime e majtë ishte paralizuar krejtësisht”, pohon Davis Mzee, një nga pacientët të cilët kanë marrë këtë pajisje të re, “tani unë mund të bëj një zgjatje gjurit të këmbës sime të majtë, pa stimulim elektrik, ta përkul kofshën time dhe madje edhe t`i lëviz gishtërinjtë e mi”. Ashtu si dy pacientët e tjerë, David Mzee vuan nga një dëmtim i shtyllës kurrizore, e cila dërgon mesazhe nga truri, tek pjesa tjetër e trupit. Kur ajo është e dëmtuar, ky zinxhir transmetimi mund të thyhet. Në parim, sinjalet nga lëvore motorike – zona e trurit që menaxhon ecjen – udhëtojnë përgjatë kurrizit. Ata i arrijnë rrjetet nervore të vendosura në rajonin e mesit, të cilat aktivizojnë muskujt e këmbëve për të prodhuar lëvizjet e ecjes, njofton albinfo.ch. Por në pacientët me paralizë të një ose të dy këmbëve, transmetimi i sinjalit ndalet në nivelin e palcës së dëmtuar.
Për këtë, Jocelyne Bloch dhe ekipi i saj u ndihmuan nga inxhinierët për të implantuar në mënyrë kirurgjike një rrjet prej 16 elektrodash në rajonin e mesit të palcës kurrizore, në kontakt të saktë me përfundimet e ndryshme nervore përgjegjëse për muskujt e këmbëve. Grupi i elektrodave është i lidhur me një gjenerator të impulseve impiante të ngjashme me atë që zakonisht përdoret për stimulimin e thellë të trurit në sëmundjen e Parkinsonit, i përmirësuar në mënyrë specifike në studimin STIMO. Kështu, në vend të stimulimit të vazhdueshëm, gjeneratori sjell një numër pulsesh të synuara, duke imituar aktivizimin fiziologjik të fibrave nervore. Këto impulse u përgjigjen sensorëve të vendosur në nivelin e këmbëve, të aftë për të zbuluar lëvizjen e dëshiruar specifike.
Për pacientët, sfida është që të koordinojnë synimet e tyre të lëvizjes me stimulimin e synuar elektrik. Ideja është që në momentin e saktë kur pacienti mendon të aktivizojë muskujt e këmbëve të tij, implanti i aktivizon ato në të vërtetë. Një mekanikë komplekse dhe e saktë, të cilën pacientët e kanë zotëruar shpejt, transmeton Albinfo.ch. “Të tre pjesëmarrësit në studim ishin në gjendje të ecnin, të ndihmuar nga një valixhe me peshë, pas vetëm një jave kalibrimi”, thotë Grégoire Courtille.
Është kjo koincidencë midis mendimit dhe impulseve elektrike që shkakton rritjen e lidhjeve të reja në kurrizin kurrizor. Një fenomen që studiuesit kishin vërejtur tashmë në minjtë. “Mjekët më thanë se kurrë nuk do të isha në gjendje të ecja përsëri”, thotë Gert-Jan Oskam, një pacient tjetër në studim, “tani mund të eci distanca të shkurtra me ndihmën e stimulimit elektrik dhe bastunit, dhe madje pa stimulim elektrik. Forca e muskujve të mi është përmirësuar ndjeshëm”.
Kjo është fuqia e madhe e kësaj pune: Për dallim nga dy eksperimentet e ngjashme të kryera në Shtetet e Bashkuara dhe të botuara në Shtator 2018, në Nature dhe New England Journal of Medicine, ekipi zviceran ka arritur të gjenerojë përfitime të brendshme për pacientët, edhe jashtë çdo stimulimi. “Kontrolli vullnetar i muskujve është përmirësuar jashtëzakonisht në hapësirën e pesë muajve të trajnimit”, konfirmon Gregoire Courtine.
“Sistemi nervor njerëzor është përgjigjur edhe më thellë ndaj trajtimit se sa mendonim”. Gjatë sesioneve të rehabilitimit, të tre pjesëmarrësit ishin në gjendje të ecnin me duar të lira për më shumë se një kilometër, në sajë të stimulimit elektrik të synuar dhe një sistemi inteligjent të mbështetjes së peshës (një robot që mbështet pacientin në masën e përparimit të tij). Këto stërvitje më të gjata me intensitet të lartë, kanë aktivizuar më tej plasticitetin e sistemit nervor, duke rezultuar në aftësi të përmirësuar motorike edhe kur stimulimi elektrik është i fikur, informon Albinfo.ch. Sot, të tre paraplegjikët mund të ecin me bastune ose një këmbësor dhe ndihmën e stimulimit elektrik, në sajë të një aplikacioni të dedikuar të kontrolluar nga një orë. Ky i fundit u përgjigjet vetëm zërit të tyre dhe u lejon atyre të përshtatin stimulimin elektrik për nevojat e tyre të trajnimit.
Grégoire Courtine dhe Jocelyne Bloch kanë krijuar tashmë themelimin e GTXmedical, i cili do të përdorë këto zbulime për të zhvilluar neuroteknologji të përshtatur, të disponueshme për spitalet dhe klinikat në mbarë botën. “Ne po ndërtojmë gjeneratën e ardhshme të neuroteknologjisë, e cila do të testohet herët pas traumës, kur potenciali i shërimit është i lartë dhe sistemi neuromuskular nuk ka përjetuar ende fenomenin e atrofisë kronike të paralizës”, shpjegon Gregory Courtine.