Ekspertët: Me lista të hapura pastrohet skena politike!
Gjashtë apo një Njësi Zgjedhore, dhe e domosdoshme për cilësi dhe forcimin e pluralizmit, listat e hapura. Ekspertët në Maqedoninë e Veriut vlerësojnë se ulja e numrit të Njësive Zgjedhore do t’i mundësonte partive më të vogla që të mos ndikohen nga programet e partive më të mëdha, ndërsa qytetarët të votojnë subjekte sipas interesave të tyre.
Ish-Deputeti Ismet Ramadani vlerëson se modeli i një Njësie Zgjedhore dhe lista të hapura për deputet forcon pluralizmin politik:
“Shansi sigurisht që është më i mirë për partitë e vogla të cilat nuk do të renditën në radhët e partive LSDM dhe VMRO-DPMNE. Asnjëra nga partitë shqiptare tani nuk është parti e madhe e cila mund të krahasohet me bllokun maqedonas. Me një Njësi Zgjedhore do të vijë në shprehje ajo që është subjektivitet i partive politike. Nëse pranohet të shkohet me lista të hapura atëherë do të vijë në shprehje cilësia, identitet i kandidatëve për deputet dhe do prishet ajo formula kush është më afër liderit të radhitet i pari në listë,” tha Ismet Ramadani.
Ish kryetari i Parlamentit të Maqedonisë, Tito Petkovski vlerëson se me shndërrimin e modelit në një Njësi Zgjedhore, merr fundi keqpërdorimi forcave të vogla politike. Madje Petkovski propozon model zgjedhor pa prag ose me prag minimal prej 1 për qind, duke i dhënë kështu mundësi përfaqësimi në Parlament, të gjitha subjekteve:
“Që të ketë jetë të vërtetë parlamentare-shumë partiake, qytetarët duhet ta kenë mundësinë që sipas nevojave të tyre të delegojnë njerëz në Parlament dhe kjo mund të sigurohet vetëm me një Njësi Zgjedhore pa prag zgjedhorë ose me prag të ulët. Me këtë ulet edhe përçmimi politik ndaj subjekteve i cili është shumë aktual për momentin. Pra nëse shkohet me një njësi zgjedhore do të filtrohet arena politike në shtet,” u shpreh TIsh-Kryetari i Parlamentit, Tito Petkovski .
Duke iu referuar iniciativës së disa partive politike, Presidenti i Maqedonisë së Veriut, Stevo Pendarovski doli në mbështetje të ndryshimeve të Kodit Zgjedhor me qëllim uljen e numrit të Njësive Zgjedhore dhe listave të hapura.
Partitë politike u shprehën të ndara. LSDM mbështet idenë për numër më të vogël të Njësive Zgjedhore, ndërsa BDI i kushton rëndësi procesit zgjedhorë. Opozita maqedonase nuk ka qëndrim përfundimtar, ndërsa opozita shqiptare propozon modelin me tre Njësi Zgjedhore që nënkupton bashkimin e nga 2 njësive dhe votimin online të diasporës.
Në vitin 2015, me ndërmjetësimin e Piter Vanhaute, partitë arritën konsensus për uljen e Njësive Zgjedhore në diasporë nga tre në një, dhe pragun prej 6.400 votave për një deputet. Partitë shqiptare në atë kohë kishin propozuar edhe modelin e një Njësie Zgjedhore, por ideja nuk ishte mbështetur nga partitë maqedonase./AlSat-M/
