BE paralajmëron masa ndaj veprimeve të Republikës Srpska

Bashkimi Evropian, BE, ka dënuar veprimet e Parlamentit të Republikës Srpska, entitet ky në Bosnje Hercegovinë, të cilat sipas tij çojnë drejt krijimit të një këshilli të ndarë gjyqësor dhe prokurorial.

Sipas BE-së ky veprim paraqet një shkelje të papranueshme të rendit kushtetues dhe atij ligjor të Bosnje Hercegovinës.

“Nëse ky ligj miratohet, ai do të ketë pasoja të rënda për të drejtat e qytetarëve të Republika Srpska, do të thellojë pasigurinë ligjore dhe jostabilitetin në sistemin ligjor të vendit, dhe do të dëmtojë seriozisht perspektivën evropiane të Bosnje Hercegovinës”, është thënë në komunikatën e lëshuar nga Bashkimi Evropian.

Republika Srpska së bashku me Federatën Myslimane-Kroate janë dy entitetet që përbëjnë Bosnje e Hercegovinën.

Organizimi i tillë është bërë me të ashtuquajturën Marrëveshje të Daytonit, e cila i ka dhënë fund luftës në Bosnje, në vitet 1990.

Vendi qeveriset dhe administrohet sipas linjave etnike, të përcaktuara nga Marrëveshja, dhe ka një qeveri qendrore, e cila shpesh është jofunksionale.

Projektligji për krijimin e këtij këshilli në Republikën Srpska, që ligjvënësit e mbështetën në seancën e së enjtes, është antikushtetues sepse transferon kompetencat nga niveli shtetëror i Bosnje-Hercegovinës në nivel të entitetit të Republikës Srpska.

Një vendim të tillë, pra për kalimin e kompetencave nga niveli i shtetit te një nivel më i ulët i qeverisjes, mund ta marrë vetëm Parlamenti i Bosnje Hercegovinës.

Bashkimi Evropian u ka bërë thirrje liderëve në Bosnje- Hercegovinës, në veçanti atyre në Republikën Srpska, që të ndalin hapat që rrisin tensionet dhe të sigurojnë rifillimin e një dialogu serioz brenda institucioneve të shtetit, në mënyrë që të adresohen shqetësimet që kanë.

BE kërkon që liderët të fokusohen nga reformat që do të siguronin tejkalimin e krizës dhe përmbushjen e kritereve të BE-së për statusin e kandidatit.

Bashkimi Evropian kësaj radhe ka paralajmëruar edhe masa që mund të ndërmarrë kundër atyre të cilët rrezikojnë unitetin e vendit dhe funksionimin e institucioneve.

“Përfaqësuesi i lartë i BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri e ka vendosur situatën në Bosnje Hercegovinë dhe veprimet që dëmtojnë unitetin e vendit, në agjendën e takimit të ardhshëm të Këshillit të Punëve të Jashtme”, është thënë mes tjerash në deklaratën e BE-së.

Kur Shtetet e Bashkuara të Amerikës kishin vendosur sanksione ndaj liderit të serbëve në Bosnje-Hercegovinë, Millorad Dodik edhe në BE ishin paraqitur ide që Bashkimi Evropian të ndjekte të njëjtën rrugë.

Këtë ide e kishte paraqitur edhe Gjermania. Por në BE nuk ka pasur pajtim nga të gjitha vendet anëtare për një gjë të tillë, sepse ato duan t’i japin mundësi dialogut.

Megjithatë tani rritet presioni që edhe Bashkimi Evropian të marrë masa ndaj atyre që i sheh si përgjegjës për rrezikimin e unitetit dhe sovranitetit të Bosnje Hercegovinës.

Millorad Dodik edhe në të kaluarën ka kërcënuar me shkëputjen e Republikës Srpska nga Bosnje Hercegovina.

Ndryshe, Parlamenti i Republikës Srpska ka ndërmarrë hapin e parë drejt krijimit të Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe Prokurorial të etnisë, HJPC, institucion që veçse ekziston në nivel të shtetit të Bosnje e Hercegovinës.

Projektligji për krijimin e këtij këshilli në Republikën Srpska, që ligjvënësit e mbështetën në seancën e së enjtes, është antikushtetues sepse transferon kompetencat nga shteti në nivel të entitetit. Një vendim të tillë, pra për kalimin e kompetencave nga niveli i shtetit te një nivel më i ulët i qeverisjes, mund ta marrë vetëm Parlamenti i shtetit.

Për këtë projektligj tani duhet të mbahet debat publik 60-ditor. Pastaj deputetët e entitetit do të diskutojnë për të dhe në fund pritet ta miratojnë. Pas miratimit janë një sërë procedurash ligjore deri në emërimin e anëtarëve të Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe Prokurorial.

Në seancën e 10 shkurtit, për këtë legjislacion votuan 45 deputetë nga 64 sa ishin të pranishëm në seancë.

Detyra e Këshillit të Lartë Gjyqësor dhe Prokurorial, sipas Republikës Srpska, do të jetë të emërojë gjyqtarë dhe prokurorë në këtë entitet të Bosnjes. Ligji i ri mëton të rregullojë punën organizative, kompetencat, autorizimet, mandatin dhe kryerjen e funksioneve gjyqësore dhe prokuroriale.

“Pa diskutim që ka bazë kushtetuese për miratimin e këtij ligji dhe ne i kemi të gjitha argumentet për këtë”, tha Srxhan Mazallica, deputet i Aleancës së Socialdemokratëve të Pavarur, gjatë adresimit të tij në Parlament.

Ai theksoi se Republika Srspka, përmes dialogut strukturor, që nga viti 2011 ka tentuar që të vë në pah situatën e keqe në sektorin e drejtësisë në Bosnje Hercegovinë.

Deputetë po ashtu miratuan projektligjin për pasuritë e paluajtshme që përdoren për autoritetet publike. Edhe ky legjislacion është antikushtetues.

Përmes këtij projektligji parashihet themelimi i Agjencisë së Ilaçeve dhe Pajisjeve Mjekësore dhe është antikushtetues sepse barten kompetencat nga niveli qendror tek entiteti.

Në dhjetor të vitit të kaluar, Parlamenti i Republikës Srpska miratoi transferimin e kompetencave shtetërore tek entiteti. Ky hap u kritikua nga komuniteti ndërkombëtar.

Shtetet e Bashkuara më 5 janar njoftuan se kanë vendosur sanksione të reja ndaj liderit të serbëve të Bosnjës, Millorad Dodik për afera korruptive, por edhe veprimet e ndërmarra nga ai, që sipas Uashingtonit “minojnë institucionet e Bosnje Hercegovinës duke bërë thirrje për marrjen e kompetencave shtetërore dhe duke iniciuar krijimin e institucioneve paralele në entitetin e Republikës Srpska të Bosnje e Hercegovinës”.

Millorad Dodik edhe në të kaluarën ka kërcënuar me shkëputjen e Republikës Srpska nga Bosnje Hercegovina./RFE/