“The Galleri”, testi i gjakut që përshpejton zbulimin e 50 llojeve të kancerit
Sipas një studimi të ri, një analizë gjaku mund të ndihmojë në përshpejtimin e diagnostifikimit të më shumë se 50 lloje kanceri.
Rezultatet e një prove në Amerikën e Veriut tregojnë se testi ishte në gjendje të identifikonte një gamë të gjerë kanceresh, tre të katërtat e të cilave nuk kanë asnjë formë programi shqyrtimi, raporton BBC mbi rezultatet emocionuese nga analiza e gjakut për 50 lloje kanceri.
Më shumë se gjysma e kancereve u zbuluan në një fazë të hershme, ku ato janë më të lehta për t’u trajtuar dhe potencialisht të shërueshme.
Testi “The Galleri”, i prodhuar nga firma farmaceutike amerikane Grail, mund të zbulojë fragmente të ADN-së kanceroze që janë shkëputur nga një tumor dhe qarkullojnë në gjak. Aktualisht po testohet nga Shërbimi Kombëtar Shëndetësor i Britanisë, NHS.
Testi ndoqi 25,000 të rritur nga SHBA-ja dhe Kanadaja gjatë një viti, me gati një në 100 që mori një rezultat pozitiv. Për 62% të këtyre rasteve, kanceri u konfirmua më vonë.
Hulumtuesja kryesore Dr. Nima Nabavizadeh, profesoreshë e asociuar e mjekësisë së rrezatimit në Universitetin e Shëndetit dhe Shkencës në Oregonin, tha se të dhënat treguan se testi mund të “ndryshojë rrënjësisht” qasjen e tyre ndaj kontrollit të kancerit.
Ai shpjegoi se mund të ndihmojë në zbulimin e shumë llojeve të kancerit “më herët, kur shanset për trajtim të suksesshëm ose edhe shërim janë më të mëdha”.
Testi përjashtoi saktë kancerin në mbi 99% të atyre që rezultuan negativë.
Kur u kombinua me kontrollin e gjirit, zorrëve, mushkërive dhe qafës së mitrës, ai rriti numrin e kancereve të zbuluara në përgjithësi shtatëfish.
Çështja kryesore është se tre të katërtat e kancereve të zbuluara ishin ato që nuk kishin program shqyrtimi, siç janë kanceri i vezoreve, mëlçisë, stomakut, fshikëzës dhe pankreasit.
Testi i gjakut identifikoi saktë origjinën e kancerit në nëntë nga 10 raste.
Këto rezultate mbresëlënëse sugjerojnë se testi i gjakut përfundimisht mund të luajë një rol të madh në diagnostikimin e hershëm të kancerit.
Por shkencëtarët që nuk janë përfshirë në hulumtim thonë se nevojiten më shumë prova për të treguar nëse testi i gjakut zvogëlon vdekjet nga kanceri.
Clare Turnbull, profesoreshë e gjenetikës translationale të kancerit në Institutin e Kërkimit të Kancerit në Londër, tha: “Të dhënat nga studimet e rastësishme, me vdekshmërinë si pikë përfundimtare, do të jenë absolutisht thelbësore për të përcaktuar nëse zbulimi në dukje në fazë më të hershme nga Galleri përkthehet në përfitime në vdekshmëri.”
Rezultatet kryesore do të publikohen sot në Kongresin e Shoqatës Evropiane për Onkologji Mjekësore në Berlin, por detajet e plota ende nuk janë publikuar në një revistë të rishikuar nga kolegët.
Shumë gjëra do të varen nga rezultatet e një studimi tre-vjeçar që përfshin 140,000 pacientë të NHS në Angli, i cili do të publikohet vitin e ardhshëm.
NHS ka thënë më parë se nëse rezultatet janë të suksesshme, do t’i zgjerojë testet në një milion njerëz të tjerë.
Sir Harpal Kumar, president i biofarmës në Grail i quajti rezultatet “shumë bindëse”.
Duke folur për programin Today të BBC Radio 4, ai tha: “Shumica dërrmuese e njerëzve që vdesin nga kanceri e bëjnë këtë sepse ne i zbulojmë kanceret e tyre shumë vonë”.
Shumë kancere gjenden kur janë “tashmë shumë të avancuara”, shtoi ai, duke shpjeguar se qëllimi është të “kalojmë në zbulimin më të hershëm, kur kemi mundësinë të përdorim trajtime që janë shumë më efektive dhe potencialisht kuruese”.
Por Naser Turabi i Cancer Research UK paralajmëroi se nevojiten kërkime të mëtejshme për të “shmangur diagnostikimin e tepërt të kancereve që mund të mos kenë shkaktuar dëm” ndërsa përfundon:
“Komiteti Kombëtar i Shqyrtimit në Mbretërinë e Bashkuar do të luajë një rol kritik në shqyrtimin e provave dhe përcaktimin nëse këto teste duhet të miratohen nga NHS.”
