9 Maji, Dita e Evropës por jo e Bashkimit Evropian. Ja kush përfiton më shumë dhe kush më pak nga BE!

Deklarata e 9 majit 1950 është data kur u hodh hapi i parë drejt krijimit të asaj që sot njihet si Bashkimi Evropian, BE. Ministri i Jashtëm i Francës, Robert Shuman, lexoi Deklaratën ku i bënte thirrje Francës, Gjermanisë dhe vendeve të tjera evropiane për të bashkuar prodhimet e tyre të qymyrit dhe çelikut që do të ishte “themeli i parë konkret për një Federatë të ardhshme Evropiane”.

Vendet të cilave u drejtohej thirrja kishin dalë të rrënuara materialisht dhe moralisht nga konfliktet me njëra tjetrën. Ajo që propozonte Schuman ishte krijimi i një institucioni evropian mbi kombëtar, i cili do të administronte industrinë e prodhimit të qymyrit dhe çelikut, sektor i cili në atë kohë ishte baza e fuqisë ushtarake.

Vite më vonë, në Samitin e Milanos në 1985, krerët e BE-së vendosën që data 9 maj të shpallej dhe festohej si “Dita e Evropës”.

Bashkimi Evropian është një bashkim politik dhe ekonomik i 28 shteteve anëtare që janë të vendosura kryesisht në Evropë. Ajo ka një sipërfaqe prej 4,475,757 km2, dhe një popullsi prej rreth 510 milionë. BE ka zhvilluar një treg të brendshëm përmes një sistemi të standardizuar të ligjeve që zbatohen në të gjitha shtetet anëtare. Politikat e BE synojnë të sigurojnë lëvizjen e lirë të njerëzve, mallrave, shërbimeve dhe kapitalit në tregun e brendshëm, të miratojnë legjislacionin në drejtësi dhe në çështjet e brendshme, dhe të mbajnë politika të përbashkëta për tregti, bujqësi, dhe zhvillimin rajonal. 

Brenda Zonës Schengen, kontrollet e pasaportave janë shfuqizuar. Një bashkim monetar u krijua në vitin 1999 dhe hyri në fuqi në vitin 2002 dhe përbëhet nga 19 shtete anëtare të BE-së që përdorin monedhën euro.

Që në origjinën e tij, BE ka përcaktuar një treg të vetëm ekonomik përgjatë territorit te të gjithë anëtareve të saj. Aktualisht është në përdorim një kurs i vetëm këmbimi në 16 anëtaret e eurozonës. E konsideruar si një ekonomi në vetme, BE gjeneron një GDP nominalë prej 18,39 trilion dollarësh amerikan që arrin gjeri në 22% të output-it total ekonomik të botës në terma të purchasing power parity, gjë që e bën atë ekonominë më të madhe në botë për nga GDP nominalë dhe e dyta si bllok ekonomik tregtar. Është gjithashtu eksportuesi më i madh i mallrave (të mirave), importuesi i dytë më i madh dhe partneri tregtar më i madh i disa vendeve si India dhe Kina.

Por ndonëse flitet për një treg të përbashkët ekonomik jo të gjithë përfitojnë në mënyrë të barabartë si nga ky treg ashtu edhe politika ekonomike e Bashkimit Evropian.

Gjermani si shtet dhe Londra si qytet përfitojnë më së shumti nga BE

Qytetarët e Gjermanisë përfitojnë më së shumti nga Bashkimi Evropian, është konkluzioni i studimit të kompanisë Bertelsmann, i cili u publikua në prag të Ditës së Evropës.

Kështu, qytetarët e Gjermanisë kanë në vit më shumë 1.046 euro se sa do të kishin sikur ky shtet të mos ishte pjesë e Bashkimit Evropian. Po sipas këtij studimi, Prodhimi i Brendshëm Bruto, PBB, për kokë banori në Kroaci është më i madh për 380 euro se sa do të ishte sikur ky shtet të mos ishte anëtar i Bashkimit Evropian, por është shumë më pak se sa mesatarja e BE-së.

“Qytetarët e Gjermanisë, duke qenë pjesë e Bashkimit Evropian kanë 1.046 euro më shumë se sa do të kishin sikur mos të ekzistonte BE. Tregu i përbashkët është iniciatori më i madh i ekonomisë sonë,” theksoi anëtari i bordit të kompanisë Bertelsmann, Aaart de Geus.

Qytetarët e shteteve tjera anëtare të Bashkimit Evropian mesatarisht përfitojnë nga tregu i përbashkët 840 euro për kokë banori.

Kroacia përfiton më së paku

Kroaciaështë pjesë e atyre shteteve të Bashkimit Evropian ku Prodhimi i Brendshëm Bruto për kokë banori, fal anëtarësimit në BE, është ndër të më ulëtit. Madje ndryshon edhe në pjesë të ndryshme të këtij shteti. Për Kroacinë kontinentale ajo është 390 euro më shumë ndërsa për pjesën bregdetar 369 euro më shumë se sa do të ishte sikur ky vend nuk do të ishte anëtar i BE.

“Nga tregu i përbashkët nuk përfitojnë të gjithë njësoj, por të gjithë përfitojnë,“ tha De Geus me rastin e prezantimit të studimit në Gueterslohe të Gjermanisë ku është dhe selia e kompanisë Bertelsmann.

Është interesante se nga Bashkimi Evropian më së shumëti përfiton Zvicra me 2.914 euro PBB për kokë banori. Ky shtet nuk është anëtar i BE, por me marrëveshje dypalëshe praktikisht është anëtar i tregut të përbashkët.

Nga qytetet më së shumti përfitojnë Londra dhe Zuerichu.

“Sa më e madhe të jetë industria në një rajon e në veçanti ato që janë të orientuara me import, përfitimi nga tregu i përbashkët është më i theksuar,” ka sqaruar njëri nga autorët e studimit, Dominic Ponattu.